"Азаттыктын" Прагадагы кеңсесинин кызматкери, журналист, саясат жана экономика тармактары боюнча адис. Кыргыз улуттук университетинин журналистика факультетин аяктаган.
Шейшембиде Брюсселде НАТО- Украина комиссиясынын жогорку деңгээлдеги жыйыны өтүп, ага уюмга кирген 26 өлкөнүн лидерлери жана президент Виктор Ющенко катышты. Мунун алдында Брюсселде Евробиримдик менен Украина аракеттенүү планын кабыл алышкан эле. Алдыдагы үч жылга эсептелген документ Украинадагы саясий жана экономикалык реформалар үчүн негиз түзөт. Ал эми Украинанын Евробиримдикке мүчөлүк маселеси боюнча тараптар азырынча сөз кылышкан жок.
АКШнын учурда иш сапары менен Брюсселде жүргөн президенти Жорж Буш дүйшөмбүдө Европанын расмий адамдары алдында сүйлөдү. Анын сөзү АКШ менен Европанын ортосунда Ирактагы согуштан улам калган пикир-келишпестиктерди четтетүүгө багытталды. Бирок Буш өз сөзүндө АКШ жана Европанын биримдиги алдыда турган башка милдеттерди ишке ашыруу, атап айтканда Израил менен Палестинанын ортосунда тынчтык орнотуу, Иранга өзөктүк куралды өнүктүрүүгө жол бербөө, Сириянын Ливанды оккупациялоосун токтотуу үчүн да зарыл экенине көңүл бурду. АКШ президенти ошондой эле Орусияны демократия боюнча милдеттемелерине кайтууга чакырды.
АКШнын президенти Жорж Буш Европадагы иш сапарын баштап, учурда Брюсселде жүрөт. Бул анын президенттикке экинчи мөөнөткө шайлангандан бери эски континенттеги алгачкы визити. Евробиримдиктин борборунда бул иш сапар АКШнын Ирактагы согушка байланыштуу айрым европалык өнөктөштөрү менен бузулган мамилеси оңоло баштаганынын белгиси болот деген чоң үмүт бар. Президент Жорж Буш жана америкалык башка ырасмий өкүлдөр буга чейинки билдирүүлөрүндө Вашингтон өз саясатындагы чечүүчү маселелерде Европанын кеңири колдоосуна ээ болуу үчүн аны менен келишүүчүлүк багытты карманарын ишара кылышкан эле. Анткен менен бир катар татаал маселелерде ири жетишкендик болорунун белгиси байкалбайт.
Израилдин өкмөтү жекшембидеги жыйынында премьер- министр Ариэль Шарондун Газа секторундагы жөөт конуштарынын баарын, ал Иордандын Батыш жээгиндеги конуштардын төртөөсүн көчүрүү планын жактырды. Мурдараак планды Израилдин парламенти колдогон эле. Пландын өкмөттө жактырылышы менен ага каршы болгондордун маселени жалпы элдик референдумга алып чыгуу аракеттери ишке ашпачудай. Бирок эми Ариэль Шарондун өкмөтү үчүн алдыда дагы бир күрөштү-жеңип чыгуу - планды ишке ашыруу үчүн анын бюджетин бекитүүгө жетишүү милдети турат.
Ооганстанда Талибан режими бийликте турган кезде Исламга каршы келет деген жүйөө менен калктын музыка угуусуна такыр эле тыюу салынган эле. Эми талибдер бийликтен кеткенден үч жылдан соң Ооганстандын жаңы менчик телеканалдарынын музыкалык программаларынын популярдуулугу өсүүдө, бирок буга нааразы болгондор жок эмес.
Ливанда өлкөнүн мурдагы премьер- министри Рафик Харири киши колдуу болгонуна байланыштуу үч күндүк аза күтүү жарыяланды. Армия күчөтүлгөн күжүрмөн даярдыкка келтирилди. Мурдагы премьер- министрди кошкондо кеминде он үч адам башкалаа Бейрутта дүйшөмбү күнкү жардыруудан мерт болгон. Оппозициячыл лидерлер Рафик Хариринин өлүмү үчүн жоопкерчиликти коңшу Сирияга жүктөдү, бирок Ливандын Дамаск колдогон өкмөтүн буга тикелей тиешеси бар деп айыптаган жок. АКШ менен Франция болсо Сирия Ливанды оккупациялоосун токтотуш керектигин кайрадан эске салууда.
Ливандын башкалаасы Бейруттагы дүйшөмбү күнкү күчтүү жарылуудан өлкөнүн мурдагы премьер- министри Рафик Харирини кошкондо кеминде он адам каза тапты, жүздөй киши жаракат алды. Эларалык коомчулук бул кандуу окуяны айыптады.
НАТОго кирген өлкөлөрдүн коргоо министрлери бейшемби күнкү жыйынында уюмдун Ооганстандагы бейпилдик миссиясын кеңейтүүнү макулдашты. Жыйында ошондой эле Ирак менен байланышкан маселе да каралды. АКШ НАТО боюнча өнөктөштөрүн Ирактын коопсуздук күчтөрүн машыктыруу ишин тездетүүгө чакырды.
Казакстандын парламенти ушул аптада диний -экстремисттик делген уюмдардын ишин чектөөнү көздөгөн мыйзам кабыл алды. Мыйзамдын камтый турган чөйрөсү кеңири – саясий партиялар, бейөкмөт уюмдар, диний топтор ал турсун маалымат каражаттары да экстремизмдин булагы ирээтинде каралып калышы мүмкүн. Укук коргоочулар болсо өкмөт мыйзамды өз каршылаштарын куугунтуктоо үчүн колдонот деп кооптонушат.
Бул күндөрү кытай калкы Ай жылнаамасы боюнча Жаңы жылды, кытайча Чуньцзе же Жаз майрамын белгилеп жатат. Кытайда Ай жылнаамасы боюнча Маймыл жылы аяктап, Короз жылынын башталышы 8-февралдан 9на караган түнгө туура келди. Ал эми бир аптага созулуучу майрамдык чоң салтанаттар шейшембиде башталган. Өлкөнүн бир миллиард үч жүз миллион тургунунун дээрлик баары азыр бир апталык эс алууда. Майрам күндөрү миллиондогон кытайлардын өз кичи мекендерине каттоосу Жердеги эң ири кыймыл катары эсептелет. Кытайлык астрологдордун айтымында, жаңы башталган Короз жылы ишкерлик үчүн ийгиликтүү, ал эми үй-бүлө куруу үчүн жакшы эмес.
Өткөн аптанын соңунда Өзбекстанда өкмөттүн курамы жаңыланып, башка өзгөрүүлөрдүн катарында өлкөнүн тышкы иштер министри да алмаштырылды. Тышкы жана ички саясаттагы маанилүү чечимдердин баары бир адамдын - президенттин колунда топтолгон Өзбекстанда өкмөттөгү соңку өзгөрүүлөр Каримовдун Орусияга ыктаганынын белгиси дешет айрым байкоочулар. Тышкы иштер министринин жаңыланышы өлкөнүн тышкы саясатында өзгөрүүлөр болот дегенди билдиреби?
Шейшембиде Женевада Иран менен Евробиримдиктин сүйлөшүүлөрү кайра башталары күтүлүүдө. Буга чейин Иран эгер анын өзөктүк жайларына АКШ же Израил тарабынан сокку урулса, ага жооп берээрин жана өзөктүк технологияларга жетүү аракетин тездетээрин эскертти. Ал эми АКШнын жогорку даражалуу ырасмий өкүлдөрүнүн айтымында, Иранга каршы аскерий сокку уруу азыр Вашингтондун күн тартибинде эмес, бирок алар бул өлкөнүн өзөктүк программасына байланышкан чатакты чечүүдө бардык ыкмаларды жокко чыгарбайт. Вашингтон Евробиримдиктин Иранды өзөктүк курал жасоого умтулбаганынын кепили катары уранды байытууну токтотууга ынандыруу аракетин колдойт.
Чоң жетиликтин тобуна кирген өлкөлөр дүйнөнүн кээ бир өтө жакыр мамлекеттеринин карызын толук кечүү ниетин билдиришти. Бул тууралуу Чоң жетиликтин каржы министрлери менен борбордук банк башчыларынын кечээ ишембиде Лондондо аяктаган жыйынынан соң айтылды. Бирок айрым эксперттер менен кайрымдуулук уюмдары мындай убада ишке ашарынан күмөн санашууда.
Грузин президенти Михаил Саакашвили ушул аптада Европа Кеңешинин парламенттик ассамблеясын Түштүк Оссетия боюнча тынчтык планы менен тааныштырды. Ал Тбилисинин бийлигин таануусу үчүн бул жикчил республикага кеңири автономия берүү жөнүндөгү сунушун дагы бир жолу кайталады. Бирок расмий Цхинвали сунушту дароо эле четке какты.
Бул күндөрү эл аралык коомчулук Холокостун курмандыктарын эскерүүдө. Бейшембиде Польшада фашисттик Освенцим лагери советтик аскерлер тарабынан бошотулганынын алтымыш жылдыгы белгиленмекчи. Улуттар уюмунда 1948-жылы эле Геноцид боюнча конвенциянын кабыл алынышы Холокостун коркунучтары эми эч убакта кайталанбай турганын каңкуулаган эле. Бирок эл аралык коомчулук андан бери деле Кабоджа, Руанда, Босния, Ирак сыяктуу өлкөлөрдө геноциддин чыгышын алдын алалбады. Буга эмне себеп?
Коммунисттик түзүлүш ураган соң мурдагы Советтер союзунун аймагында жашаган карапайым мусулмандар үчүн ажылыкка баруу мүмкүнчүлүгү кеңейгени белгилүү. Бирок муну менен катар эле ажылык зыяратты уюштургандар арасындагы коррупцияга, нарктын кымбаттыгына байланышкан даттануулар айтылып жүрөт. Буга окшогон көрүнүштөр дүйнөнүн башка мусулман өлкөлөрүнөн да кездешет.
Жапониянын Коба шаарында жаратылыш кырсыктарынын кесепетин азайтуу боюнча эл аралык жыйын өтүүдө. Анда талкууланып жаткан негизги маселелердин бири - жакында Түштүк -чыгыш Азияда болгон апаат. Эксперттердин пикиринде, эгер Инди океанда цунами жөнүндө күн мурунтан эскертүүчү система болгондо, региондун өлкөлөрү азыркыдай жоготууга кабылмак эмес.
Дагы жүктөңүз
